Waarom bewegend leren werkt

Na twee jaar fysiek actieve lessen liggen ze vijf maanden voor op kinderen die niet bewegen tijdens de les. Onderzoek van de Rijksuniversiteit Groninen en het UMCG heeft dat uitgewezen.
 

In het onderzoek ging het echter niet om kinderen die gewoon extra beweeglijk zijn, maar om een speciale lesmethode waarin leren en bewegen hand in hand gaan, de methode Fit & Vaardig. Vergeleken met gewone lessen hebben fysiek actieve reken- en taallessen opvallende voordelen.

Door meer aandacht en concentratie zijn de kinderen beter bij de les, zo concluderen onderzoekers. Bovendien blijven de kinderen door het bewegen goed op gewicht, terwijl leeftijdsgenoten zwaarder worden.

 

De lesmethode Fit & Vaardig laat leerlingen drie keer per week een half uur flink bewegen tijdens reken- en taallessen. Tijdens elke les worden 10-15 minuten aan rekenen en 10-15 minuten aan taal besteed. De nadruk ligt op het automatiseren en herhalen van lesstof.

Tijdens de Fit & Vaardig-lessen staan de kinderen naast hun tafel. De fysieke oefeningen bestaan uit oefenbewegingen en basisbewegingen. Door het uitvoeren van de oefenbewegingen geven kinderen antwoord op een reken- of taalopgave.

Zo spellen ze een woord door een sprong te maken bij elke uitgesproken letter. Tussen de oefenbewegingen voeren ze de basisbeweging uit. Ze joggen bijvoorbeeld op de plaats als ze nadenken over een antwoord.
 

Dat bewegen het leren versterkt, is al langer bekend. Maar hoe komt dat eigenlijk? Allereerst stimuleert matig tot intensieve fysieke activiteit onmiddellijke chemische veranderingen in de hersenen. Zo nemen de concentratiesdopamine en norepinephrine toe, die direct de aandacht van kinderen verhoogt.

Op langere termijn heeft fysieke activiteit ook voordelen: het leidt tot een betere doorbloeding van de hersenen, de aanmaak van nieuwe zenuwcellen en het ontstaan van meer verbindingen tussen zenuwcellen. En dat helpt dan allemaal weer om de cognitieve prestaties te verbeteren.

 

In de methode Fit & Vaardig is nog een extra element gestopt: 'motorische informatie', verpakt in bewegingen die de kinderen moeten maken om bijvoorbeeld het antwoord op een som te geven. De motorische informatie (naast visuele en auditieve informatie) die de kinderen tijdens de fysiek actieve lessen opdoen kan een extra informatiebron zijn die het leren stimuleert.
 

Het progamma Fit & Vaardig wordt maar op een beperkt aantal scholen gebruikt, maar het inzicht dat beweging helpt bij het leren wordt steeds breder toegepast. Leren door te bewegen, maakt huiswerk zoals tafels leren ook gelijk een stuk leuker (én lekker efficiënt). In het artikel Tafels leren door te bewegen vind je tips.

 

Naar de relatie tussen sport en schoolprestaties is al veel onderzoek gedaan. Het VU Medische Centrum in Amsterdam hield in 2012 de resultaten van 14 internationale onderzoeken tegen het licht, die waren gehouden in de Verenigde Staten, Canada en Zuid-Afrika. In totaal waren daar meer dan 12.000 kinderen bij betrokken tussen de 6 en 18 jaar, die soms wel vijf jaar werden gevolgd. Er bleek een rechtstreekse positieve relatie tussen lichaamsbeweging en leerprestaties.

Tot een vergelijkbare conclusie kwam het Verweij-Jonkers Instistuut na bestudering van een langlopend sportproject in Rotterdam. Sportende kinderen zijn gezonder en fitter, maar ontwikkelen ook belangrijke sociale vaardigheden. Ook ouders hebben door hun sportende kinderen meer contact met andere ouders.  Deelnemende kinderen gaan met meer plezier naar school en leveren betere schoolprestaties. Alle reden dus om je kind een sport te laten kiezen en een gezellige vereniging uit te zoeken.