Dagje eerder op vakantie kost 100 euro per kind

Vakantie aan het plannen? Dan kan de verleiding groot zijn om een dag vóór de schoolvakantie te vertrekken. Lekker voor de drukte uit. Of nog net even een goedkopere vlucht meepikken. Aantrekkelijk? Bedenk dan dat een dagje eerder weg een duur grapje kan worden.

'Stiekem' op vakantie gaan buiten de schoolvakanties wordt luxeverzuim genoemd en kan je op een boete van 100 euro per kind (per dag) komen te staan.  

 

‘Maar ze doen toch niets meer op de laatste schooldag…’

Het mag niet. Echt niet. Daar is de leerplichtwet heel duidelijk over. Dat er op zo'n laatste schooldag voor een vakantie vaak geen normale lessen zijn (“ze doen toch niets meer op school, die dag kunnen de kinderen ook wel missen”) maakt daarbij niet uit. En evenmin dat op het vakantiepark waar je naartoe gaat vrijdag de ‘wisseldag’ is.

Sta er ook bij de stil dat zo'n laatste dag, zeker als de laatste dag van het hele schooljaar is, voor je kind best belangrijk kan zijn. De laatste schooldag is een feestje; het schooljaar wordt gezamenlijk afgesloten en de klas begint samen aan de grote vakantie.

 

Ziekgemeld? Dat wordt gecontroleerd

Als de school vermoedt dat er sprake is van luxeverzuim, wordt er melding gemaakt bij de leerplichtambtenaar. Maar de afgelopen jaren zijn leerplichtambtenaren ook zelf steeds strenger gaan controleren op luxeverzuim. Met speciale acties op de laatste dag voor de vakantie gaan ze na of alle kinderen wel netjes op school zitten.

Zo is voorjaarsvakantie berucht om gezinnen die een dagje te vroeg op wintersport gaan. Is een kind toevallig net die dag ziekgemeld? Dan controleert de leerplichtambtenaar of het kind wel echt ziek is. Blijkt het gezin stiekem al op vakantie gegaan, dan wordt hier melding van gemaakt bij het Openbaar Ministerie.

Zelfs een halve dag ongeoorloofd verzuim wordt al doorgegeven. Ook op Schiphol lopen leerplichtambtenaren rond om na te gaan of er geen leerplichtige kinderen inchecken op een tijdstip dat ze nog op school horen te zitten.

 

‘Die boete kan wel uit’

De boetes voor luxeverzuim zijn op 1 januari 2014 verdubbeld. Eerder namen vooral meer welgestelde ouders de gok nog wel eens. En als je een beetje slimme vlucht boekte, kon de boete er nog wel van af. Met een boete van 100 euro per kind per dag ligt dat voor de meeste gezinnen anders. In totaal kan het boetebedrag zelfs oplopen tot maximaal 1800 euro voor twee weken. Maken ouders het heel bont met luxeverzuim, dan kan zelfs een (voorwaardelijke ) hechtenis worden opgelegd.

 

‘Ik zat niet lekker in het vliegtuig’

De ouders van de tweeling de tweeling Steffie en Lisette (groep 5) hadden het rekensommetje gemaakt en namen de gok, vertelt hun moeder Mariska. “Wij hebben de meiden vorig jaar op de dag voor de voorjaarsvakantie ‘ziek’ gemeld. Daardoor konden we een veel goedkopere vlucht nemen. Dat scheelde voor ons als gezin – we hebben ook nog twee kinderen die nog niet naar school gaan – bijna vierhonderd euro.  Wij hoefden geen boete te betalen, maar zelfs met die honderd euro per kind boete waren we veel goedkoper uit geweest.”

Toch is het Marika en haar man slecht bevallen. “Je voelt je toch een beetje crimineel. Anderen hebben daar misschien geen last van, maar ik zat niet lekker in het vliegtuig.”

 

‘Maar het mag van de directeur…’

Sommige schooldirecteuren geven vrij gemakkelijk toestemming om eerder op vakantie te gaan. Je kunt als ouders natuurlijk altijd om een verlofbriefje vragen. Nee heb je, ja kun je krijgen. Maar ook nu geldt: het mag niet en de leerplichtambtenaar controleert streng.

Word je ‘betrapt’, dan heb je in dit geval als ouders geen probleem. De schooldirecteur die buiten de regels om verlofbriefjes heeft uitgeschreven, is wel de klos. Want er wordt melding van gemaakt bij de Onderwijsinspectie.

 

Controle op eerste schooldag

Ook een dag langer wegblijven van school mag niet. En ook dat controleren de leerplichtambtenaren steeds nauwgezetter.

In veel plaatsen gaan ze op de eerste schooldag na de vakantie bij scholen langs om te checken of de leerlingen wel echt aanwezig zijn. Kinderen van wie de school aangeeft dat ze om onbekende reden niet op school zijn, worden thuis bezocht. Als er niemand thuis is, laat de leerplichtambtenaar een brief achter waarop ouders nog dezelfde dag moeten reageren.

Een kleine tien procent van alle spijbelgevallen betreft luxeverzuim.

 

Uitzonderingsgevallen: soms mag het wél

De Leerplichtwet stelt heel duidelijk dat vakantie onder schooltijd vrijwel onmogelijk is. Een uitzondering is er voor kleuters die nog geen vijf jaar zijn: zij zijn nog niet leerplichtig (maar overleg wel altijd even met de leerkracht).

Juridisch gezien mag een school voor gewichtige omstandigheden tot maximaal tien aaneengesloten dagen, een keer per schooljaar, extra vrij geven. Bij gewichtige omstandigheden gaat het om zaken die buiten de wil van de ouders liggen. Vakantie kan aldus nooit onder ‘gewichtige omstandigheden’ worden begrepen.

Een uitzondering is gemaakt voor ouders die vanwege de specifieke aard van hun beroep niet tijdens de schoolvakanties op gezinsvakantie kunnen. Alleen als voldaan wordt aan alledrie de volgende voorwaarden kan een schooldirecteur op verzoek extra vakantie toestaan:

• Als ten minste een van de ouders een beroep heeft met seizoensgebonden werkzaamheden. Bijvoorbeeld in de agrarische sector of de horeca.
• Als het gezin in geen van de schoolvakanties in één schooljaar met vakantie kan.
• Als de extra vakantie niet in de eerste twee weken van het schooljaar valt.
• De extra vakantie is nooit langer dan tien dagen. Alleen de directeur mag toestemming geven, de leerplichtambtenaar niet.

 

Verlof vanwege speciale omstandigheden

In bepaalde, bijzondere gevallen kun je de school ook vragen om extra vrij te geven. Zoals voor een begrafenis of een huwelijk. Of voor dagen waarop je kind vanwege jullie geloofs- of levensovertuiging niet op school kan zijn (let op: carnaval valt hier niet onder).

Dit heet ook wel verlof of vrijstelling van de plicht tot geregeld schoolbezoek. De schooldirecteur beslist of een verzoek wordt ingewilligd of niet. Er is geen mogelijkheid hiertegen beroep aan te tekenen.

 

Vuistregels voor extra verlof

Bij een beslissing moeten de directeur van de school en/of de leerplichtambtenaar het algemeen onderwijsbelang afwegen tegen het persoonlijk belang van de jongere en zijn gezin. Veel directeuren van scholen en leerplichtambtenaren hanteren de vuistregels die hieronder staan om bij gewichtige omstandigheden wel of geen extra verlof te verlenen.

Ouders kunnen aan de directeur en/of aan de leerplichtambtenaar vragen deze vuistregels te gebruiken, maar omdat het geen wettelijke regels zijn, zijn zij niet verplicht deze regels toe te passen.

Extra vrij vanwege bijzonder omstandigheden:

• Huwelijk van bloed- of aanverwanten tot en met de derde graad* van het kind: maximaal twee dagen.
• Huwelijksjubilea (12½, 25, 40, 50 of 60-jaar) van ouders en/of grootouders: één dag.
• 25-, 40- of 50-jarig ambtsjubileum van ouders of grootouders: één dag.
• Ernstige ziekte van ouders, bloed- of aanverwanten tot en met de derde graad* van het kind: duur in overleg met directeur.
• Overlijden van bloed- of aanverwanten tot en met de vierde graad* van het kind: duur in overleg met de directeur.
• Verhuizing van gezin: één dag.

* Graden in verwantschap:
1e tot en met de 3e graad: ouders, broers en zussen, groot- en overgrootouders, ooms en tantes en neven en nichten (kinderen van broers en zussen).
4e graad: neven en nichten (kinderen van ooms en tantes), oudooms en oudtantes en achterneven en achternichten (kinderen van kinderen van broers en zussen).
 

Leuke reisspellen